Het zomervakantieseizoen staat weer (bijna) voor de deur. Maar soms gebeurt het dat u uw geplande vakantie of een groot concert mist door een ongeval waarvoor een andere partij aansprakelijk is. Heeft u geen reis- of annuleringsverzekering die de door u gemaakte kosten dekt? En wilt u weten wat dan over het algemeen van toepassing is? Op deze pagina vertellen we u meer en gaan we in op de vraag of u de rekening neer kunt leggen bij de wederpartij.

Aansprakelijkheid

Het uitgangspunt in het Nederlands recht is dat iedereen aansprakelijk is voor de eigen schade, maar hierop bestaan talrijke uitzonderingen. Zoals een situatie waarbij u als automobilist van achteren wordt aangereden. Of wanneer u als werknemer tijdens de uitoefening van uw werkzaamheden van een steiger valt, doordat uw werkgever niet aan haar zorgplicht heeft voldaan.

Punt van discussie: begroting schade algemeen

Als een ander aansprakelijk is, dan heeft u in de regel recht op vergoeding van de schade die u door de ‘schadeveroorzakende gebeurtenis’ heeft geleden. Het uitgangspunt hierin is dat u zoveel mogelijk moet worden teruggebracht in de situatie die u zonder dat vervelende ongeval had gehad. Bij de vraag welke schade voor vergoeding in aanmerking komt, wordt daarom zoveel mogelijk een vergelijking gemaakt tussen enerzijds uw (vermogens)situatie sinds het ongeval en anderzijds de hypothetische situatie waarbij u geen ongeval zou hebben gehad. In de praktijk is met name over deze schadebegroting geregeld discussie.

Wederpartij weigert vaak dergelijke schade te vergoeden

In het genoemde voorbeeld van de gemiste vakantie door een ongeval waarvoor een andere partij aansprakelijk is, is de stelling van de aansprakelijke partij vaak dat u de kosten verbonden aan de gemiste vakantie niet kan declareren. Het verweer is dan bijvoorbeeld dat u deze kosten ook ‘zonder ongeval’ zou hebben gehad, en dat de gemaakte kosten ‘dus’ geen gevolg zijn van het ongeval. Of dat u zonder ongeval waarschijnlijk ook uw vakantie zou hebben gemist door een andere oorzaak, zoals corona of de bekende lange wachtrijen op Schiphol. Naar mijn mening zijn dergelijke verweren echter te kort door de bocht. Doorgaans kunnen dergelijke kosten wel degelijk als schade worden verhaald.

Deze onkosten zijn echter wel vaak te verhalen

Mede gelet op het arrest van de Hoge Raad 28 januari 2005 (ECLI:NL:HR:2005:AR6460, Burger/Brouwer Motors) strandt het verweer van de wederpartij vaak om de volgende redenen:

a. De kosten zijn gemaakt, maar hebben hun doel gemist (‘kosten zonder nut’). Dit brengt mee dat om hetzelfde doel nogmaals te bereiken, wederom die kosten moeten worden gemaakt. Dat had zonder ongeval niet gehoeven.

b. Het gaat er niet alleen om of kosten zonder ongeval ook zijn gemaakt, maar of deze nu tevergeefs zijn gemaakt. Zonder ongeval had u namelijk wel kunnen genieten van die welverdiende vakantie of dat prachtige concert van André Rieu. De begroting van de schade - het gemiste voordeel - kan plaatsvinden op de verwervingskosten, zoals de kosten van het vliegticket en accommodatie.

c. De stelling dat de kosten (ook zouden zijn gemaakt en) voor de eigen rekening zouden zijn gebleven als door een andere mogelijke oorzaak die vakantie of dat concert zou worden gemist, snijdt ook vaak geen hout. Met betrekking tot eventuele andere oorzaken geldt namelijk in het algemeen dat het oorzakelijk verband in de zin van artikel 6:98 BW tussen de eerste oorzaak (het ongeval) en de ondervonden schade niet zonder meer wordt verbroken door de veronderstelling dat deze schade ‘mogelijk’ toch wel door een andere oorzaak zou zijn ontstaan. Het causaliteitsvereiste gaat bovendien niet zo ver dat er ook verband zou moeten bestaan tussen de schade en het zogenaamde norm-schendende karakter van de oorzaak.

Ten slotte: denk ook hieraan

Op dezelfde wijze kunt u overigens andere uitgaven die hun doel missen, benaderen. Denk bijvoorbeeld aan het doorlopen van de contributie van uw sportvereniging waar u tijdelijk niet naar toe kan, omdat u in de spreekwoordelijke lappenmand zit. De kosten van paarden, die na het ongeval niet door u kunnen worden bereden. En de auto waarin u tijdelijk niet kan rijden, maar waar u nog wel de wegenbelasting voor moet betalen. Overigens geldt wel dat, waar u dat redelijkerwijs kan, u als slachtoffer uw schade zoveel mogelijk moet beperken. Ook op een slachtoffer rust namelijk een schadebeperkingsplicht. Kunt u die aankomende vakantie alsnog (grotendeels) kosteloos annuleren, dan is dus het raadzaam om niet te lang stil te blijven zitten.

Juridische en deskundige hulp bij CKV Advocaten

Heeft u vragen of juridische hulp nodig bij het verhalen van uw schade? Neemt u dan gerust contact met ons op. Ons team van CKV Advocaten is u graag van dienst.

Noot voor de juridische fijnproevers:

De Hoge Raad heeft eerder in zijn arrest van 28 januari 2005 (ECLI:NL:HR:2005:AR6460, Burger/Brouwer Motors) uitgangspunten geformuleerd voor situaties waarin iemand uitgaven heeft gedaan ‘ter verkrijging van een (...) onstoffelijk voordeel, welk voordeel hij heeft moeten missen’. Met het oog op de schadebegroting zal, aldus ons hoogste rechtscollege, ‘als uitgangspunt hebben te gelden dat de waarde van het gemiste voordeel moet worden gesteld op de voor het verkrijgen daarvan gedane uitgaven die hun doel hebben moeten missen’. Een uitzondering hierop kan gelden indien en voor zover het gelet op eventuele bijzondere omstandigheden onredelijk is om deze concrete schadepost aan de schadeveroorzakende gebeurtenis toe te rekenen (bijvoorbeeld omdat het ongeval tijdens de vakantie plaatsvond en dus al wel van een deel van de vakantie is genoten). Zie hierover ook de lezenswaardige noot van J. Hijma bij genoemd arrest.