Ik heb mijn kind erkend, dan heb ik toch ouderlijk gezag? Een vraag die wij als familierechtadvocaten vaak krijgen. Hieronder leggen we het verschil tussen erkenning en gezag uit. Én belangrijk; op 22 maart 2022 is er wetsvoorstel aangenomen dat er in de toekomst voor zal zorgen dat ouders door erkenning wél beide het wettelijk gezag kunnen krijgen over hun kind.

Erkenning kind

Een kind heeft bij de geboorte in ieder geval één juridisch ouder, de moeder. De vader (of duomoeder) wordt juridisch ouder door, met toestemming van de moeder, het kind te erkennen tijdens de zwangerschap of na de geboorte. Geeft de moeder geen toestemming, dan kan na de geboorte van het kind de rechtbank worden verzocht om toch het kind te mogen erkennen.

Verschil erkenning kind en ouderlijk gezag

Door erkenning van het kind wordt de vader (of duomoeder) onderhoudsplichtig totdat het kind 21 jaar is en zal hierom financieel bij moeten dragen. Daarnaast wordt het kind erfgenaam van de vader (of meemoeder). Door erkenning alleen wordt de vader (of duomoeder) niet de wettelijk vertegenwoordiger van het kind, hiervoor is ouderlijk gezag nodig.

Zonder ouderlijk gezag mag de vader (of duomoeder) niet meebeslissen over bijvoorbeeld de keuze voor een school, een medische behandeling of een verhuizing.

Zolang ouders samen zijn, levert het feit dat alleen de moeder het gezag heeft niet zo veel problemen op. Dit wordt anders zodra ouders uit elkaar gaan, bijvoorbeeld bij een echtscheiding.

Ouderlijk gezag: op dit moment

Op dit moment is het zo dat de moeder automatisch het wettelijk gezag heeft over een kind wanneer dit wordt geboren. Voor de vader (of duomoeder) ligt dat anders. Zijn de ouders getrouwd of geregistreerd partners, dan heeft de vader ook automatisch gezag. In alle andere gevallen, zoals samenlevers met of zonder samenlevingscontract, heeft de vader (of duomoeder) het wettelijk gezag niet over het kind.

Gezag kan ook niet voor de geboorte worden aangevraagd, zoals erkennen voor de geboorte wel mogelijk is. Dit kan pas na de geboorte en de vader (of duomoeder) dient, met toestemming van de moeder, het gezag over het kind aan te vragen bij de rechtbank en dus niet bij de gemeente. In de praktijk wordt dit hierdoor vaak vergeten.

Helaas is hiervoor op dit moment vaak een procedure bij de rechtbank nodig om dit, na het uiteengaan van ouders, alsnog te realiseren als de moeder niet instemt met het gezamenlijk gezag.

De afgelopen jaren zijn deze procedures voor de vaders (of duomoeders) een stuk kansrijker geworden door een uitspraak van de Hoge Raad van 27 maart 2020 waarin is bepaald dat gezamenlijk gezag over het kind het uitgangspunt is en eenhoofdig gezag de uitzondering.

Ouderlijk gezag: in de toekomst

Op 22 maart 2022 heeft de Eerste Kamer een wetsvoorstel aangenomen wat er in de toekomst voor zal zorgen dat, indien erkenning voor de geboorte plaats vindt, beide ouders automatisch gezamenlijk gezag krijgen.

Er zijn, na de inwerkingtreding van de nieuwe wet, nog altijd 2 situaties denkbaar waarin er niet automatisch gezamenlijk gezag is:

• Als de moeder niet instemt met erkenning;
• Als de ouders bij de erkenning besluiten dat alleen moeder het gezag krijgt.

Automatisch gezamenlijk gezag voor beide ouders door erkenning zal enkel gelden voor de kinderen die nadat de wet in werking is getreden worden erkend. Wanneer de nieuwe wet in werking treedt is nog niet duidelijk.

Heeft u vragen over erkenning of het wettelijk gezag, neem dan gerust rechtstreeks contact op met onze advocaten.