Een leven lang leren? Vrijwel niet aan te ontkomen. Om als werknemer op de arbeidsmarkt soepel te kunnen bewegen tussen de ene baan en de andere. Of om bij dat ene fijne bedrijf te blijven of misschien wel hogerop te komen. Leren stopt niet na de middelbare school of vervolgopleiding. Om inzetbaar te zijn en te blijven op de arbeidsmarkt is het slim om ook te blijven ontwikkelen.
Heel Nederland studeert er daarom lustig op los. Soms verplicht, om een bepaalde accreditatie te behouden. Soms in een meer vrijwillig kader, ter verbreding, verdieping of persoonlijke ontwikkeling. Maar aan al dat studeren hangt een prijskaartje. Wie betaalt de rekening? Houd hiervoor ook rekening met de wetswijziging per 1 augustus 2022. Op deze pagina benoemen we een aantal aandachtspunten.
Is mijn werkgever verplicht scholing aan te bieden?
Niet alleen werknemers hebben belang bij scholing. Ook voor werkgevers is het aantrekkelijk om werknemers aan de studie te houden. Werknemers voelen zich gewaardeerd en gemotiveerd en tegelijkertijd maakt het scholen van werknemers het bedrijf wendbaar en concurrerend.
Bovendien is er in art. 7:611a BW een zogenaamde scholingsplicht voor werkgevers opgenomen. Deze plicht zit alleen op scholing die noodzakelijk is voor de uitoefening van de functie. Zonder deze scholing mag de werknemer de functie niet uitoefenen. Bijvoorbeeld vliegvaardigheidsbewijs voor piloten of noodzakelijke opleidingspunten voor fiscalisten en advocaten. Ook het aanleren van noodzakelijke vaardigheden kan hieronder vallen. Denk bijvoorbeeld aan werknemers die nieuwe technische ontwikkelingen onder de knie willen krijgen en opleidingsvereisten voor leden van de OR.
Ten tweede is de werkgever verplicht scholing aan te bieden als de functie van de werknemer komt te vervallen of als de werknemer niet meer in staat is de functie uit te oefenen.
Daarnaast kan er vanuit de cao voor medewerkers in een bepaalde branche een plicht bestaan tot het volgen van een bepaalde studie. En ook dit valt onder het bereik van de verplichte scholing.
Tot slot kan er ook een scholingsplicht volgen uit de algemene norm ‘goed werkgeverschap’. Een voorbeeld: wanneer een werknemer een cursus heeft mogen doen, dan kan het betekenen dat die cursus ook aan andere collega’s onder dezelfde voorwaarden moet worden aangeboden.
Studiekostenbeding of studieovereenkomst
Werkgevers verdienen de investering natuurlijk graag terug. Vaak worden er daarom studiekostenovereenkomsten opgesteld, voor zover er niet al een bepaling in de arbeidsovereenkomst is opgenomen over de studiekosten.
Dergelijke overeenkomsten komen in twee smaken:
- De werkgever financiert de studie en werknemer betaalt deze (in termijnen) terug.
óf
- De werkgever neemt de kosten van de studie voor zijn rekening.
In dit tweede geval is er vaak een bepaling in de overeenkomst opgenomen als er sprake is van uitdiensttreding. Er wordt dan vastgelegd dat de werknemer de studiekosten bij uitdiensttreding binnen een bepaalde termijn, van bijvoorbeeld 3 jaar na het einde van de studie, terugbetaalt. Een terugbetaling van de kosten is ook vaak aan de orde als de studie niet wordt afgerond.
Let op: wetswijziging 1 augustus 2022
Met de wetswijziging van 1 augustus a.s. wordt het artikel over de scholingsplicht (7:611a BW) uitgebreid. De Nederlandse wet wordt dan aangepast aan de EU-richtlijn ‘Transparante en voorspelbare arbeidsvoorwaarden’ en dat heeft een aantal belangrijke gevolgen, waarvan we er alvast een paar uitlichten.
Moet ik de verplichte cursus zelf betalen en volgen in mijn eigen tijd?
Nee. De nieuwe wet bepaalt namelijk het volgende:
- De werkgever moet de verplichte studie kosteloos aanbieden.
- Andere afspraken hierover (studiekostenbeding) zijn ongeldig.
- Het volgen van een verplichte opleiding wordt meegeteld als arbeidstijd.
- De cursus moet indien mogelijk tijdens werktijd aan worden geboden.
De wetswijziging kan dus grote gevolgen hebben voor bestaande afspraken tussen werkgever en werknemer.
Dus alle studiekosten worden per 1 augustus 2022 door de werkgever betaald?
Nee, niet alle cursussen vallen onder verplichte scholing. De uitbreiding geldt alleen voor opleidingen die de werkgever op grond van de wet of cao verplicht is aan te bieden. De wetgever is er nog niet helemaal uit wat precies onder verplichte scholing valt. De discussie is hierover op dit moment nog gaande. Voorlopig zal dit van geval tot geval moeten worden beoordeeld.
Wel is er een lijst met beroepen gepubliceerd waarvan het verkrijgen van beroepskwalificaties niet onder deze regeling valt. In eventueel van toepassing zijnde cao's of in de arbeidsovereenkomst kan overigens wel ten gunste van de werknemer worden afgeweken van deze uitsluiting.
Voor veel werkgevers en werknemers verandert er dus nogal wat. Het is als werkgever raadzaam om u goed te laten informeren alvorens met werknemers afspraken te maken over het volgen van een opleiding. Of de nieuwe regeling wel of niet van toepassing is, kan van geval tot geval verschillen. Het wachten is bovendien op ‘Den Haag’ om bepaalde onduidelijkheden weg te nemen.
Onze sectie arbeidsrecht volgt de ontwikkelingen op de voet en staat klaar om u hierover te adviseren. We vertellen dan ook graag meer over enkele andere specifieke gevolgen van de wetswijziging die mogelijk voor u van toepassing zijn. Neem voor meer informatie contact met een van onze advocaten.